شنبه ۰۸ اردیبهشت ۰۳

گیوه تخت آجیده

سایت فرهنگی و هنری کرمانشاه

معرفی و آشنایی با هنر دستی کرمانشاه ها (گیوه کشی)

 

مناطق کوهستانی کردستان و کرمانشاه و باختران و فارس و گذرگاههای صعب العبور آن ها، کم بوده راههای ارتباطی ماشین رو، نوع معیشت مبتنی بردامداری و کشاورزی و ضرورت تحرک فراوان در فصول سه گانه بهار و تابستان و پائیز ( که فصل کار هستند) پا افزاری را می طلبد که سبک- راحت – مقاوم- خنک و در عین حال ارزان باشد و خود عشایر، روستاییان و جوامع نیمه شهری با امکانات موجود در منطقه قادر به تولید آن باشند. گیوه نوعی پای افزار است که رویه آن را از ریسمان و نخ پرگ یعنی ریسمانهای پنبه ای بافته و زیه یا ته آن را گاه از چرم و غالباً از لته های بهم فشرده و در هم کشیده می سازند.
گیوه را باید یکی از جالبترین و ارزنده ترین صنایع دستی روستایی ایران دانست. این پای پوش قدیمی که روزگاری، بخصوص در فصل تابستان مورد استفاده فراوان قرار می گرفت در سالهای اخیر به سبب رواج کفش ماشینی و جایگزین شدن آن بجای پای افزارهای قدیمی در اکثر مناطق ایران رونق و اعتبار دیرین را از دست داده و صنعتگران شاغل نیز بعلت کمی درآمد و کاهش تقاضا در این رشته به مشاغل دیگر روی آورده اند ولی زیبائی و تنوع و طرحهای متعدد گیوه آنچنان است که هنوز هم دارای متقاضیان فراوانی بوده و از استقبال قابل توجهی در فصول بهار و تابستان برخوردار می باشد. گیوه کشی یکی از صنایع دستی رایج و بومی استان کرمانشاه است و به ویژه در بخش اورامانات از جمله صنایع دستی مسلط می باشد. این صنعت بومی را میتوان بر مبنای نوع تولید و محل تولید به دو بخش اصلی روستایی و شهری تقسیم کرد. دو روستای حجیج و نودشه از بخش اورامانات جزو مراکز قریمی و مهم تولید نوع خاصی از گیوه می باشد که تخت آن کهنه ای است و به نام گیوه زیره ای شهرت دارد.
علاوه بر دو روستای یاد شده روستاهای دیگری که در آنها قبلاً گیوه کشی چینی معمول یوده و هنوز هم این کار ادامه دارد عبارت است از: روستای ورادر- خانه دره – شرکان – میریه نروی – وزلی – تنگ مردان – پیله گر بره سیمین علیا- طلسم – ژامرگ – تومک – زمگه حیدر- حسین آباد – دوآب – قشلاق علیا و داربید.