نمد در واقع نوعی بافته سنّتی است که با پشم تولید می‌شود و در واقع نوعی زیرانداز محسوب می شود.این هنر هم یک هنر بسیار قدیمی است که با کار و تلاش زیاد حاصل می شود .در ادامه ی این پست با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری از نمد مالی و ریشه ی تاریخی آن بدانید.
نمد چیست؟
نمد در واقع نوعی بافته سنّتی است که با پشم تولید می‌شود و در واقع نوعی زیرانداز محسوب می شود جالبیه نمد اینجاست که برای تهیه ی آن مانند همه ی فرش ها و پارچه ها آن را نمی بافند بلکه با ایجاد فشار و رطوبت و حرارت، موجب درهم‌رفتن الیاف پشمی می‌شود و نمد شکل می گیرد.
نمد از پشم درست می شود و در واقع خاصیت پشم موجب می شود بتوان از آن نمد درست کرد.
برای درست کردن نمدهای طرح دار ، ابتدا پشم های رنگی را روی یک پارچه با توجه به طرحی که می خواهند می چینند و طرح را با پشم های رنگی ایجاد می کنند.بعد از طراحی پشم حلاجی شده را روی تمام سپس پشم حلاجی شده را روی تمام سطح پارچه قرار می گذارند و پارچه کرباس را می‌پیچند. روی آن آب جوش می ریزند و مدام آنرا با رطوبت فشرده می کنند و در نهایت بعد از ساعت های نمد مالی کردن ، نمد حاصل می شود.نمد مالی کاری بسیار طاقت فرسا است و زور زیادی لازم دارد.
برای مالیدن نمد در نقاط مختلف ایران روش‌های مختلف وجود دارد استفاده از کتیرا در برخی نقاط رایج است برای در هم آمیختن پشم باید محیط را قلیایی کرد برای این منظور می‌توان از صابون یا مایع ظرفشویی استفاده کرد. محیط قلیایی باعث می‌شود نوک رشته‌ها به چند رشته تبدیل شده و بهتر به هم گره میخورنند.
برای تهیه نمد از چه پشمی استفاده می شود؟
از پشم گوسفند برای تهیه ی نمد استفاده می شود .این پشم ، پشم بهاره گوسفند است .برای افزایش کیفیت کار نمد از صابون و زرده تخم مرغ استفاده می کنند.
چرا نمد از فرش ارزان تر است؟
میزان پشمی که برای یک مترمربع نمد استفاده می شود یا میزان پشمی که برای یک مترمربع فرش استفاده می شود یک مقدار است اما نمد زمان بسیار کمتری می برد و تقریبا تهیه و درست کردن آن یک روز زمان لازم دارد اما برای تهیه ی یک فرش دستبافت به زمان زیادی نیاز است به همین دلیل کلا قیمت نمد همیشه از فرش کمتر است.
مرکز نمدمالی در ایران کجاست؟
هنر زیبای نمد مالی در استان های کرمانشاه[۲]، مازندران، خراسان، سمنان، چهارمحال و بختیاری و … رواج دارد و در واقع برای خرید یک کار با کیفیت نمد مالی می توان روی این شهرها حساب کرد.
محصولات مختلف نمد
از نمد کارهای بسیار زیادی تولید می شود.به عنوان مثال فرنجی یک جلیقه کردی است که از نمد درست شده و در کردسان مردان می پوشند.
از انواع محصولات نمدی می توان موارد زیر را نام برد. زیر انداز،کلاه نمدی ،پالتو نمدی(کپنک)است.
تاریخ نمد مالی
نمدمالی پیشینه ای 10 هزار ساله دارد و در منطقه ی کرمانشاه رونق زیادی دارد .
نمدمالی بین عشایر کرد بسیار رایج است و از نمد برای درست کردن انواع و اقسام لباس های نمدی استفاده می شود.از جمله چیزهایی که با نمد درست می شود می توان موارد زیر را نام برد.
ساختن زیرانداز، کیسه‌خواب، انواع کلاه‌ها، جلیقه، کمربند، فرجی چوپان، جلیقه بلند، تیغ بر، زین اسب و ... استفاده می‌شود.
در کرمانشاه هنوز هم طرح ها و نقش ها اصیل و سنتی روی نمدها اجرا می شود.
از جمله طرح‌های مرسومی که در نمدمالی در کرمانشاه استفاده می‌شوند می‌توان به شمشیر، تپانچه، بزکوهی، گل ترنج، پله، جقه شاهی، کله قوچی، مرغ، گل، بته زین، گنشک، گل نیلوفر و ... اشاره کرد.
در کرمانشان برای نمد مالی و درست کردن نمد بیشتر از رنگ‌های سیاه، سفید، کرم، سبز، سرخ و قهوه‌ای و همچنین پشم خودرنگ استفاده می‌شود.
استادکاران نمدمال کرمانشاهی در این شهر ۷۵ نوع کلاه نمدی تولید می‌کنند. همچنین استفاده از نمد برای کاربردهای جدید نیز رایج شده و یکی از استادکاران نمدمال کرمانشاهی با استفاده از نمد برای توربین کشتی محافظ و پوشش ساخته که نسبت به پوشش‌های وارداتی از جنس فوم فشرده چهار برابر عمد بیشتری دارد.
"نمدمالی کرمانشاه" در جریان برگزاری هفتمین اجلاس سراسری شورای سیاستگذاری ثبت آثار معنوی کشور در شهر شاهرود در سال ۱۳۹۱، در فهرست میراث معنوی مردم ایران ثبت شد.
در نمد مالی ، نمد مالان برای مالیدن نمد روی پشم خم می شود و آن را با نم آب و با دست آنقدر می مالند تا یکدست شود و به شکل یک سطح یکسان دربیاید.
بنا بر اعتقادهای عامیانه نمد خواص بسیار زیادی دارد:
- نمد برای درمان کمردرد و دردهای رماتیسم ودردهای ناشی از عمل جراحی مفاصل نیز بسیار مفید است و موجب کاهش درد می شود و بهبود را تسریع می بخشد.
- یکی از تاثیرات روانی و سلامتی از نمد نقش و نگارهای آن است .می گویند نقش های سنتی نمد می تواند روی چاکراها تاثیر مثبت بگذارد و دیدن نقش و نگارهای نمد حس خوبی بدهد.
- نمد عایق بسیار خوبی است و زمانی که روی آن می خوابید گرمای بدن شما با نمد تشدید می شود و گردش خود ره راحتی انجام می شود و انواع گرفتگی های عضلات را تسکین می دهد.
- نمد بار مثبت و منفی بدن را در حالت نرمال نگه می دارد.
- یک خاصیت بسیار جالب نمد این است که ضد اشعه است و فلزات و طلاهایی که در کیف های نمدی باشند با دستگاه های طلایاب پیدا نمی شوندو جالب است نه ؟
- نمد مالان می گویند که نمدی که خیس باشد ضد ضربه و ضد آسیب است در واقع نمد خیس ضد گلوله است.
- اگر از کفی های کفش نمدی برای کفش استفاده کنید ، نمد از عرق و بوی بد پا جلوگیری می کند.
- لباس نمدی در زمستان گرم و در تابستان خنک می‌باشد.
خصوصیات یک نمد مرغوب
- یک نمد مرغوب باید به راحتی لوله شود نه خیلی شل و نه خیلی سفت باشد.
- نمد اصل قابل شستشو و عمر حداقل 30 سال می تواند داشته باشد. بسیار با دوام و مقاوم است.
- یک نمد مرغوب الیاف فشرده دارد و نمد مرغوب سفت و محکم است.
- یک نمد مرغوب و باکیفیت زمانی که شسته می شود حالت اولیه خود را حفظ می کند و متلاشی نمی شود.
- نمدهای باکیفیت زمانی که استفاده می شوند زیباتر می شوند و رنگ های آن ها جلای بیشتری پیدا می کنند.
- یک نمد مرغوب بسیار نرم و راحت است.
هنر نمدمالی در چه جاهایی بیشتر مرسوم است؟
نمد مالی بیشتر در اطراف دریای خزر رایج است .یکی از علت هایی که در روستاها و آبادی های اطراف این هنر رونق دارد به خاطر رطوبت فضای آن می باشد.
بیشتر افراد فرق بین قالی ، قالیچه و نمد را نمی دانند و در بسیاری از موارد نمد مالی را با نمد بافی اشتباه می گیرند و یا اشتباه به کار می برند.
علت اصلی این اشتباه می‌تواند این باشد که هنر نمد مالی تا به حال مانند هنر بافندگی قالی و گلیم و امثال آن بررسی نشده‌است و کتابی در مورد این هنر منتشر نشده‌است.
در جاهایی که دامداری رواج دارد، نمد مالی و بافندگی قالی در انجا بیشتر مرسوم است و از پشم گوسفند و شتر و کرک بز تهیه می‌شود.
از اسناد و مدارک یافت شده در چین دربارهٔ زره، پادری و سپر نمدی آمده‌است. در قبرهای عصر مفرغ آلمان نمدهایی یافت شده‌است. نویسندگان کلاسیک دربارهٔ نمد بسیار گفته و آن را به ایران نسبت داده‌اند، در قبرهای سکاهااشیاءنمدی زیادی چون پرده، قالی، عرقچین اسب یافت شده‌است.
هنر نمدمالی در عصر حاضر چگونه است؟
در حال حاضر در شهرکرد و خراسان رضوی شهر چناران نمد مالی رونق دارد و بسیاری از نمدمالان از دستگاه ها برای نمدمالی استفاده می کنند.
فرق نمد صنعتی و نمد سنتی
نمد صنتی با دست ساخته می شود و بیشتر مصارف آن برای لباس و زیرانداز می باشد اما نمد صنعتی چطور ؟ چه کارایی هایی دارد؟
- به طور کلی نمد صنعتی در اندازه ها و ضخامت های متفاوتی تولید می شود.
- نمد صنعتی مصارف صنعتی دارد و می تواند دمای بیشتر از 100 درجه سانتی گراد را تحمل کند.
- از نمد صنعتی برای فیلتر کردن ذرات معلق در گاز یا مایعات استفاده می شود.
- همچنین این محصول برای تولید واشرها و قطعات روغن گیر به کار می رود.
- نمد های صنعتی جذب بسیار خوب و یکنواختی دارند و همین خصوصیات موجب شده که نمد کاربرد بسیار زیادی در حوزه ی صنایع داشته باشد.
- نمدهای صنعتی برای عایق بندی صوتی کاربرد دارند .همچنین برای جلوگیری از اتلاف انرژی مورد استفاده قرار می گیرند.
- یکی دیگر از کاربردهای نمد صنعتی استفاده از نمد به عنوان ارزش گیر در صنعت می باشد.
- ۵,۸۸۲ بازديد
- ۰ ۰
- ۰ نظر